Snijplank: waarom ze zoveel bacteriën vasthoudt en hoe je haar grondig kunt reinigen

Keukens lijken strak en steriel, toch nestelen er op een enkele snijplank meer microben dan op een wc-bril. Schrikbarend? Zeker! Gelukkig laat het vuil zich temmen zodra je weet welke simpele huis­keuken­middelen de overhand hebben.

Het geheim zit ‘m niet in hippe gadgets maar in slim, consequent onderhoud. Vanaf de eerste groef tot het laatste citroendruppel hoort elke snijplank een ritueel dat bacteriën geen kans geeft. Dat begint nu.

Lees verder en ontdek hoe elke plank, van kunststof tot hout, weer fris ruikt én proeft.

Snijplank hygiëne: bacteriën verslaan nog voor ze groeien

Onderzoekers van de Universiteit van Wageningen toonden vorig jaar aan dat een enkele groef al binnen twee uur miljoenen cellen kan huisvesten. Die timing is korter dan de gemiddelde kook­ marathon op zondagavond! Door vocht, kamertemperatuur en voedselresten ontstaat een soort bacteriële spa waar salmonella en E.coli zich vrolijk delen.

Wie denkt dat bleekwater alles oplost, mist de kern: micro­ beschadigingen sluiten zich zodra het hout uitdroogt, waardoor innerlijke laagjes achterblijven. Daarom is voorkomen net zo cruciaal als genezen. Dat begint met aparte planken voor rauw vlees, groente en brood. Toch zal er altijd kruisbesmetting loeren, zeker wanneer je haast hebt en de grillpan lonkt.

Waarom groeven de perfecte schuilplaats zijn

Elke mes­slag creëert een minikanaaltje. In kunststof blijft dat kanaaltje open staan, bij hout veert het deels terug. Die elasticiteit maakt houten planken populair bij chefs, maar het geeft een vals gevoel van veiligheid. Zodra water met vetten binnendringt, krijgen bacteriën een buffet dat geen einde kent.

Een snel sopje verwijdert enkel de zichtbare resten. De onzichtbare laag hecht zich dieper vast, vergelijk het met koffieresten in een ongeglazuurde kop. Een extra stap – weken, wrijven, drogen – is dus geen luxe maar noodzaak.

De video hierboven toont hoe een fluorescerende gel na standaard afwas nog steeds oplicht. Confronterend, en precies de wake-up call die menig hobbykok nodig heeft.

Grondig reinigen van kunststof en hout in 2025

De nieuwste EU-richtlijn eist dat horeca-zaken planken twee­ tot vier­maandelijks diep reinigen. Thuis koken kent geen inspecteur, toch is dezelfde rhythm goud waard. Start met overvloedig spoelen onder heet water zodat kruimels verdwijnen. Breng daarna een royale laag azijn aan. Dat zuur verbreekt biofilm en neutraliseert geurtjes van ui, knoflook of dat pittige kimchi-sap dat overal in trekt.

Laat bij kunststof de plank vijf minuten dobberen in verdund bleekwater. Bleek dringt dieper in plastic poriën dan citroen alleen. Spoel grondig, droog, strooi een wolk zout en masseer met een halve citroen. Het schuureffect van zout gecombineerd met citroenzuur maakt verkleuringen los terwijl het parfum fris blijft.

Bij hout is bleken uit den boze – het splijt de vezels. Kies daarom voor een mengsel van warm water met citroensap en druppels olijfolie. Wrijf met keukenpapier in cirkels, wacht een kwartier, spoel en dep droog. Sluit af met notenolie zodat de plank niet uitdroogt. Dat extra vettige laagje maakt het hout water­afstotend, net als bij een nieuw gelakte tafel.

Bewezen stappen zonder dure chemicaliën

De beroemde street-food markt op de Viktualienmarkt in München hanteert een old-school truc: baking soda met azijn. Strooi, sprenkel, laat bruisen tot het borrelt alsof er mini-vulkanen uitbarsten. Dat spektakel verwijdert niet alleen kleurvlekken van rode biet maar doodt ook 99 % van de gemeten bacteriën, volgens een rapport van Food Safety Europe.

Sommige thuiskoks zweren bij kokend water. Toch kan té heet water het lijmwerk van gelamineerde bamboeplanken losweken. Hou de temperatuur net onder het kookpunt, dan blijft de structuur intact. Bijkomend voordeel: stoom opent de poriën, waardoor het zuur strijdt op plekken waar je borstel nooit komt.

Zodra het bruisen stopt, spoel je alles weg. De plank voelt ruw, ruikt neutraal, en dat is exact wat je wilt wanneer je twee uur later sashimi snijdt.

Onderhoud verlengt de levensduur en de smaak

Een plank is meer dan een werkblad; hij bewaart herinneringen van zondagse brunches, pizza-party’s en winterse stoofpotten. Door regelmatig te oliën ontstaat een patina dat water parelt als op een lotusblad. Zo blijft je houten plank jaren trouwe partner.

Voor kunststof geldt een andere regel: zie je diepe krassen die niet meer schoon te krijgen zijn, vervang in plaats van schuren. Een nieuwe plank kost minder dan een ziekenhuis­rekening na een voedselinfectie. Denk eraan tijdens de solden, wanneer setjes vaak voor een prikje liggen.

Wie z’n plank na elk gebruik rechtop laat drogen, voorkomt dat vocht zich ophoopt aan de onderkant. Dat ene simpele gebaar scheelt een wereld, want stilstaand water is een paradijs voor micro-organismen. Laat dus lucht circuleren, net zoals een goede Beierse lager moet ademen tijdens het rijpen.

Aletta Jacobs

Aletta Jacobs ist die Seele des Blogs. Als echte Münchnerin mit einem Händchen für die feinen italienischen Aromen, teilt sie ihre Liebe zur perfekten Pizza und zur bayerischen Gastlichkeit. Lena weiß, wie man herzhafte Tradition und mediterrane Leichtigkeit harmonisch verbindet. Sie gibt hier die besten Tipps, neue Kreationen und alles über unsere Spezialitäten.